Ambalaj ürünü taşıma ve sergileme sırasında koruyan,
ürünün bozulmamasını sağlayan, tüketim sırasında kullanımı kolaylaştıran ürün
giysisidir. Ama bunlardan daha önemlisi
ürünü anlatmanın bir parçasıdır ambalaj. Ürünün tanıtımını yapan bir mecradır.
Ürünün ilk reklam mecrası ve en sadık satışçısı
ambalajdır. Dolayısıyla ambalajın formu,
üzerindeki bilgi ve grafik tasarımı son derece önemlidir. Ambalaj ürün/marka
konumlandırması ile örtüşmelidir. Materyali ve tasarımı için konumlandırmadan
yola çıkılarak karar verilmelidir. Ambalaj üzerindeki veriler, görseller ve
renkler marka konumlandırmasıyla ters düşmemeli ve rakiplerinden
farklılaşmalıdır.
Ambalaj bazen bir şişedir, bazen bir etikettir, bazen bir
poşettir, bazen bir kutudur, bazen de bir kolidir. Bazı ürünlerin birden fazla
ambalajı olabilmektedir. Bazı ambalajlar ürün satıldığında görevini tamamlar,
bazıları ürün tüketilesiye kadar kullanılır, bazıları ise ürün bittikten sonra
dahi kullanılmaya devam eder. Ambalaj taşıyacağı ürünün tüketim şekline göre
şekillendirilmelidir. Ambalajın üretim uygunluğu ve kullanım uygunluğuna dikkat
edilmelidir. Tüm bu kriterleri göz önüne alarak ambalaj düşünülmelidir. Ambalaj
üretiminde uzmanlaşmış firmalar markalara her geçen gün yeni materyaller ve
formlar önermektedir. Ambalaj tasarım sürecinde ambalaj yapım firmalarının
müşteri temsilcileri ve ar-ge birimleriyle bir araya gelmekte de fayda vardır.
Satın alma kararını en çok etkileyen unsurlardan biri
olan ambalajın üzerindeki bilgiler, tüketiciye ve satış yapana yardımcı olmalıdır.
Müşteri kimseye danışmadan ürün hakkında bilgi sahibi olabilmeli ve satın
almaya karar verebilmelidir. Bazı
sektörlerde ambalaj üzerinde olması gereken verilerin bir kısmı sektör
düzenleyici kurullar ve devlet tarafından belirlenmiştir. Bu zorunluluklara
dikkat edilmelidir.
Ambalaj tasarımıyla ilgi çekici ve albenili olmalıdır. Estetik
ve farklı bir tasarıma sahip olmalıdır. Rakip ambalajları taklit etmemelidir. Bugün
birçok rakip markanın ambalajı birbirine benzediği için tüketiciler yanlış
markayı satın alabilmektedir. Bu da aslında rakip markaya verilen bir
avantajdır.
Ambalaj tasarımında grafikerlerin tecrübesine ve estetik
bilgisine güvenilmelidir. Akademiden mezun olmuş grafik tasarımcılar ambalaj
konusunda çok çok iyi eğitimler almışlardır. Sadece ambalaj üzerine uzmanlaşmış
grafikerler ve ajanslar da mevcuttur. Bunlara genelde branding veya görsel
kimlik ajansı denmektedir. Bu uzmanlar konumlandırmanıza ve brifinize uygun
ambalajı tasarlamak için rakiplerinizi ve dünyadan örnekleri inceleyerek işe
başlarlar. Müşterilerinizin ürünü kullanış şekillerine bakarlar. Ambalajı üç
boyutlu düşünür ve tasarlarlar. Üç boyutlu ve endüstriyel çizim programları kullandıkları
için daha doğru estetik kararlar verebilirler. Ambalajın maketini yapmakta da
uzmandırlar. Başarılı bir ambalaj için ambalaj konusunda uzmanlığını kanıtlamış
ajanslarla çalışılması gerekir.
Grafikerin veya ajansın tasarladığı ambalajlardan
patronun seçim yapması yanlıştır. Doğru olan müşterilerin seçim yapmasıdır.
Bunun için de bir araştırma şirketiyle çalışılmalı, hedef kitleden denekler
çağrılmalı ve ambalaj tasarımları hakkındaki görüşleri alınmalıdır. Bu
araştırmada kıyaslama yapabilmek için rakiplerin ambalajları da
kullanılmalıdır.
Görüldüğü gibi ambalaj yaratma süreci basit değildir ve
basit de olmamalıdır. Ürününüzün satışlarının iyi olmasını istiyorsanız
ambalaja çok önem vermelisiniz.
Tasarım çağında yaşadığımızı bilmek zorundasınız.
Tüketilecek ürünün ambalajı güzel, ilgi çekici, ergonomik ve pratik olmalıdır. Özellikle
hızlı tüketim ürünleri (FMCG) grubundaki markalar market raflarında
birbirleriyle yarış halindedirler. Tüketiciler ellerindeki market arabalarıyla
raflar arasında dolaşırlarken tanıdıkları bildikleri markaların yanında duran
adını duymadıkları markayı sırf ambalajı güzel olduğu için denemeye
kalkışabilmektedirler.
Batı ülkelerinde ambalaja çok önem verilir.
Procter&Gamble ve Unilever gibi firmaların başarılarının altındaki en
önemli neden ambalajdır. Ambalajın formundan, materyaline, etiket ve dış kutu
tasarımına kadar her şeyi en ince ayrıntısına kadar düşünürler ve ambalaj
konusunda en iyi tasarımcılarla çalışırlar. Karşılığında marketlerde en çok
satılan markalara sahip olurlar.
Bahsettiğim firmalar patron aklıyla değil, bilimsel
araştırmaların yardımıyla ve tüketici görüşleriyle ambalajlarını
tasarlatmaktadır. Genelde bu tip firmalar sadece ambalaj tasarımında
uzmanlaşmış ajanslardan hizmet alırlar. Tüketiciler üzerinde yapılmış nörolojik
ve psikolojik araştırmaları genelde bu firmalar yaptırır ve bulguları ambalaj
ajanslarıyla paylaşırlar. Araştırma şirketlerini kiralayarak, fokus grup,
derinlemesine görüşme ve anket gibi yöntemlerle tüketicilerin ambalajlara bakış
açısını öğrenirler. Rakip firmaların ambalajlarının tüketicideki algısını
araştırırlar. Ürünleri için ortaya çıkan ambalaj alternatiflerini yine denek tüketicilere
sorarak eler ve ürün için en doğru ambalajı piyasaya sunarlar.
Ülkemizde maalesef ambalaj tasarımının önemi hala
yeterince özümsenmemiştir. Bazı firmalar ürününe verdiği değeri ambalaja
vermez. Ürünü saran, koruyan ambalajın tüketici gözünde çok değeri olmadığını
düşünür. Bazı firmalar ise ambalaj tasarımlarına yeterince bütçe ayırmaz. Halbuki
reklama verdikleri önemin ve bütçenin bir kısmını keserek ambalaja yatırsalar
satışlarını daha fazla artırabileceklerdir. Ambalaja değer vermeyen, öneminin
farkında olmayan, ambalajın ürünü sattırmakta reklamdan daha büyük etkisi olduğunu
göremeyen reklam verenler, pazara yeni giren daha iyi ambalajlı markalara pazar
kaybettikçe ambalajlarını yenileyeceklerine fiyatlarını düşürürler. Dolayısıyla
karlılıkları azalır ve pazardan çekilmek zorunda kalırlar.
Marka yaratmak ve rekabette ayakta kalmak istiyorsanız
ambalaj tasarımına önem de verin, bütçe de…
Web sitem: www.muratsaylan.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder