Reklamcılık dünyasında “her reklamveren layık olduğu reklamı alır”
diye bir deyim vardır. Ben de bu lafa inanırım. Yazılarımı takip edenler bilir;
geçtiğimiz Mayıs ayında bu söz üzerine reklamverenlere yönelik bir makalem
yayınlandı.
Makalemi yeni okuyan bir dostum, bir ilanın yaratılış sürecini traji-komik
bir şekilde anlatan Power Point bir sunumu gönderdi. Yetenekli İsviçre çakısı
Vitrinox için yapılan bir ilanın tasarım sürecini konu alan bu sunumu yıllar
önce de görmüş ve raklamcı arkadaşlarıma “forward” etmiştim. İbret olsun diye
bu sunumu bloğumda da paylaşmaya karar verdim.
Brif aşamasından sonra ajansın yaratım grubu tarafından hazırlanan
güzelim ilanın, reklamverenin müdahaleleriyle bambaşka bir ilana dönüşme sürecini
anlatan bu PowerPoint sunum, Saatchi&Saatchi reklam ajansının Hong Kong ofisindeki
reklamcılar tarafından hazırlanmış.
Bu ilanın hazırlanış öyküsünü aşağıda görebilirsiniz.
İlk ilan tasarımı:
Müşteri
Temsilcisinin İlk Yorumu: Ayyy, çok etkileyici, ama biraz daha açıklayıcı
olabilir miyiz? Vermek istediğimiz mesajı kaçıranlar olabilir... Ayrıca ürünü ve
logomuzu biraz büyütsek...
Revizyonlu
tasarım:
Müşteri
Temsilcisinin Yorumu: Başlık güzel olmuş der müşteri, ancak biraz daha direk
mesaj verebilir miyiz diye sorarlar. Espiriyi anlatan bir alt başlık koysak
nasıl olur? Ha bir de World logosunu koyalım lütfen.
Revizyonlu
tasarım:
Müşteri
Temsilcisinin Yorumu: Çok ufak değişiklikler var. Başlığa ek olarak
Victorinox’un lider konumuna vurgu yapalım. Ayrıca World Card’ın sadece logosu yeterli
olmuyor, önemli olan peşin fiyatına 12 taksit olması. Ürün biraz büyüse, bir de
alt başlık okunmuyor... Ha unutmadan, bir de ‘seçkin mağazalar’ lafını
akleyelim pliiiz, satış ekibi istiyormuş. İnternet adresimizi de unutmayalım!”
Revizyonlu
tasarım:
Müşteri
Temsilcisinin Yorumu: Arkadaşlar, paslanmazlık bizim için önemli, lütfen
ekleyelim. Ayrıca müşteri hizmetlerimizden bahsedelim, en azından logosunu
koyalım. World Card aşağıda yeterince dikkat çekmiyor, daha görünür bir yere
alalım. Bir de bölge müdürlüklerinin telefonları hayati, aman unutmayalım.
Revizyonlu
tasarım:
Müşteri
Temsilcisinin Yorumu: Çok iyi bir haberim var, genel kurulda ilan çok
beğenilmiş. Sadece bir kaç küçük arzuları var: Zemin renginde espirinin
yeterince patlamadığı düşünüyorlar, haksız da sayılmazlar. Aynı sorun ürün için
de geçerli, nasıl biraz daha ön plana çıkarabiliriz? Bir de World taksit
olayını ayrı bir bölüm olarak açsak. Hemen yapabiliriz değil mi bu
değişiklikleri?”
Revizyonlu
tasarım:
Müşteri
Temsilcisinin Yorumu: Yine beeeen! Heeeey, ikiniz de pek yakışıklısınız
bugün! İlanla ilgili ne diycem, şu alet kutusunu ile ürünü ayırsak, ürünü tek
başına göstersek. Zira fiyatlar 50 ytl’nin altına düştü, mutlaka duyurmamız
lazım. Ama espirimizi mutlaka tutalım.”
Revizyonlu
tasarım:
Müşteri
Temsilcisinin Yorumu: Ya çocuklar, çok canım sıkkın. Müşteri deli etti, illa
ki ürünü açık görmek istiyor. Yoksa ne işe yaradığının anlaşılmayacağından
korkuyorlar. Bu yüzden çakının kullanım alanlarını da biraz olsun görmek
isterler. Bir de değişik renk alternatiflerimiz var ya onları koydurmak istiyor
ilana.”
Revizyonlu
tasarım:
Müşteri
Temsilcisinin Yorumu: Arkadaşlar yüzdük yüzdük sonuna geldik! İlana biraz
sıcaklık katmamız lazım. Kullanıcı göstermeye ne dersiniz? Aşağıdaki alet
kutusunu da seviyorsunuz biliyorum ama artık pek de bir fonksiyonu kalmadı değil mi?”
Revizyonlu
tasarım:
Müşteri
Temsilcisinin Yorumu: Süper bir haber geldi. İlan okey! Hem de ürünler şimdi
Mini Cooper hediyeliymiş! Hemen bunu ekleyelim ilana, Bir an önce de çıkalım. A
unutmadan, iş uzadıkça babalar günü yaklaştı ya, World Card metnine Babalar
Günü mesajını ekleyelim.”
Revizyonlu
tasarım:
Müşteri
Temsilcisinin Yorumu: Arkadaşlar, kriz
var! İlanların yayını durduruldu, hemen eklemeler yapmamız lazım. Mini Cooper
çekilişi olduğu için Milli Piyango resmi yazılarını eklememiz gerekiyor. Yarım saat içinde hazır oluruz di mi?”
Revizyonlu
tasarım:
Müşteri
Temsilcisinin Yorumu: Şimdi OK. Yarın
ilanımız yayında.
Reklamverene sunulan ilk ilan tasarımından itibaren reklamverenin
ve onun ajanstaki sözcüsü müşteri temsilcisinin müdahaleleriyle başkalaşım
geçiren ilanının neye dönüştüğünü gözlerinizle gördünüz.
Şimdi bakalım ilan tasarımı nereden nereye gelmiş?
Sizce hangi ilan daha güzel ve daha güçlü? Biri imaj diğeri satış
amaçlı olsa da, satış amaçlı olan ilan eklektik bir şekilde hazırlandığı için
tüketicilerin okumaktan çekineceği bir hal almış durumda değil mi?
Tabi yukarıdaki ilanın yaratım sürecinde suçlu müşteri temsilcisi gibi
duruyor ama değil. Müşteri temsilcisi burada “maşa” ya da "kiralık katil". Asıl
suçlu reklamveren. Yaratıcılıktan ve
iletişimden anlamayan, vermek istediği ilandan nasıl bir geri dönüş beklediğine
karar vermemiş, imaj ile satış amaçlı reklam arasındaki farkları okuyamayan, tek
seferde hedef kitleye binlerce mesajı vermek isteyen, ana mesaj ve
konumlandırma gibi konulardan bihaber olan reklamveren suçludur. Müşteri
temsilcisi olsa olsa reklam verenin ne istediğini netleştiremediği için suçlu
olabilir ki, bilinçsiz reklam veren karşısında onun bu hatasını (veya
yetersizliğini) görmezden gelebiliriz.
Henüz reklamveren olmadıysanız veya reklam dünyasına uzaksanız
yukarıdaki tasarım sürecinin bir espri olduğunu düşünebilirsiniz. Gülmek için
hazırlanmış gibi duran bu sunumun espri olmadığına, gerçek bir hikayeden
alındığına eminim. Çünkü aynı sıkıntıları (bitmek bilmeyen revizyonları)
reklamcılık dönemimde ben de yaşadım. Reklamverenler ilk verdiği briften sonra hazırlanan
ilan üzerinde defalarca ekleme ve revizyonlar yaptırırdı. Çünkü ne istediklerini düşünmeden, hadi ilana çıkalım diye başlar, göç yolda düzelir misali, ilana tasarım aşamasında evrim geçirtirlerdi.
Siz siz olun ne istediğini bilen reklam veren olun. Ne kadar iyi
reklamveren olursanız o kadar iyi reklamlarınız olur.
Web sitem: www.muratsaylan.com